Uchylenie mandatu

Konsekwencją przyjęcia (pokwitowania odbioru) mandatu karnego kredytowanego (tj. stosowanego najczęściej przez Policję) jest jego prawomocność (por. art. 98 §3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia). Nie oznacza to jednak, jak sądzi wiele osób, że ostatecznie zgodziliśmy się z decyzją organu nakładającego karę i nie możemy już nic z nią zrobić.

Osoba ukarana mandatem nierzadko jest zaskoczona sytuacją w jakiej doszło do ukarania, a niejednokrotnie również wprawiona w osłupienie – czy to konsekwencjami zdarzenia (w tym w szczególności wysokością kary), czy też zachowaniem samych funkcjonariuszy. Niemniej jednak Ustawodawca przewidział możliwość działania również w takiej sytuacji.

Otóż zgodnie z przepisem art. 101 §1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia „prawomocny mandat podlega uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie”. Przykładem może być tutaj ukaranie mandatem karnym np. przejechania na pomarańczowym świetle, czy niezastosowanie się do przepisów prawa o ruchu drogowym na parkingu nie oznaczonym jako „strefa ruchu”

Należy zauważyć, że sąd weryfikując kwestię czy popełniony czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie będzie weryfikował:

1) czy obwinionemu przypisano w mandacie karnym popełnienie wykroczenia,

2) czy dokonano właściwej kwalifikacji prawnej.[1]

Należy jednak zauważyć, że w piśmiennictwie pojawiają się też zwolennicy innej interpretacji przepisu art. 101 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Według niej sąd ma prawo weryfikować jedynie kwestię przypisania obwinionemu popełnienia wykroczenia, nie może natomiast badać samego aktu subsumpcji (kwalifikacji prawnej).[2]

 

Niemniej jednak w przypadku poczucia pokrzywdzenia postępowaniem organu warto skorzystać z tej możliwości i złożyć wniosek o uchylenie mandatu. Nawiązując do kwestii formalnych warto wskazać, że pismo zawierające wniosek o uchylenie mandatu karnego powinno w szczególności:

  1. zawierać elementy pisma procesowego (na podstawie art. 38 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia w zw. z art. 119 Kodeksu postępowania karnego), czyli: oznaczenie organu (tu: sądu) do którego jest skierowane oraz sprawy (nr mandatu), której dotyczy; oznaczenie oraz adres wnioskodawcy; treść wniosku lub oświadczenia, w miarę potrzeby z uzasadnieniem;datę i podpis składającego pismo.

  2. zostać wniesione do sądu w terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się mandatu (art. 101 §1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia);

  3. zostać wniesione do sądu właściwego do rozpoznania sprawy, na którego obszarze została nałożona grzywna.

W tym miejscu warto zaznaczyć, że według ogólnej zasady wynikającej z przepisu art. 9 §1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia w pierwszej instancji orzeka sąd rejonowy z zastrzeżeniem spraw o wykroczenia popełnione przez żołnierzy (tam właściwy jest wojskowy sąd garnizonowy).

Odnosząc się do prawomocności mandatów – mandat zaoczny oraz mandat wydawany ukaranemu po uiszczeniu grzywny, stają się prawomocne z chwilą uiszczenia grzywny. Co do mandatu karnego kredytowanego – uzyskuje on prawomocność z chwilą pokwitowania odbioru.

 

Kończąc poruszoną powyżej kwestię można jedynie dodać, że „możliwość zbadania przez sąd, czy zachowanie sprawcy wyczerpało faktycznie znamiona typu rodzajowego czynu zabronionego określonego jako wykroczenie, lepiej przy tym oddaje sens całej instytucji – stanowiącej w istocie swoisty „wentyl bezpieczeństwa”, chroniący osoby oczywiście niewinne przed niesłusznym ukaraniem, na które dobrowolnie nieopatrznie się zgodziły, przyjmując na miejscu zdarzenia proponowany im mandat karny”[3]

 

E-licencja bibliotekiprawnej.pl

 

Do pobrania:

 


[1] Tak też: T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz. Warszawa 2002, s. 352-353; J. Lewiński, Komentarz do kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, Warszawa 2004, s. 275, J. Lewiński, Mandat karny, Warszawa 2003, s. 34, T. Krawczyk, Glosa do Postanowienia TK z dnia 15 maja 2007 r. (P 13/06), Monitor Prawniczy 2009, Nr 13.

[2] Por. np.: D. Świecki, Metodyka pracy sędziego w sprawach o wykroczenia, Warszawa 2007, s. 243.

[3] T. Krawczyk, op. cit., s. 737.

Share and Enjoy !

0Shares
0 0 0